EEN HOLLANDSE OORSPRONG

Behalve het woord huis op de schoppen 10 zijn er nog een paar andere kaarten met een referentie aan Nederland, allen zijn hofkaarten. Zo is er de hartenheer waarop onze bekende admiraal Michiel Adrieaenszoon de Ruyter wordt afgebeeld. Hij leidde de succesvolle aanval op de Engelse vloot in Chatham gedurende de de Tweede Engelse oorlog in Juni 1667. De gevechtsscene op de achtergrond refereert waarschijnlijk aan deze reis, ook bekend als de Raid op de Medway.
Op het ruitenaas wappert de nederlandse vlag op het fort op de achtergrond. De soldaat heeft een pluim in de nederlandse driekleur op de helm. Ik heb contact gehad met het Nationaal Militair museum over het uniform van deze soldaat. Zij konden bij gebrek aan kleine details niet zeggen welke rang hij had, maar identificeerden het uniform als dat van de Bataafse Republiek (1795 - 1806) en het Koninkrijk Holland (1806 - 1810). Zij lieten ook weten dat dit uniform nog enige tijd na 1815 in gebruik was tijdens het Verenigd Koninkrijk de Nederlanden (1815 - 1839).
Ook op de helm van de hartenvrouw is een pluim in de Nederlandse driekleur te vinden. Hier vertegenwoordigt zij de Nederlandse Maagd, een personificatie van Nederland.

Echter, onze Nederlandse Maagd kwam mij bekend voor.

 

GELEENDE INSPIRATIE

Ik heb 24 kaarten gevonden die tenminste geïnspireerd zijn door kaarten uit een ander transformatiespel. Ik heb geen andere kaarten gevonden die op een ander spel geïnspireerd zijn dan op het Cotta spel uit 1805. Zoals hierboven duidelijk wordt is onze Nederlandse Maagd in hoge mate geïnspireerd door het figuur van Isabeau de Baviere uit dat spel. Ik gebruik geïnsprireerd, omdat het algehele ontwerp hetzelfde lijkt, maar in detail zijn er genoeg verschillen. Aan de onderkant van het gewaad blijkt duidelijk dat de kunstenaar in staat was zelf een geloofwaardig verschil in gewaad aan te brengen. De hartenvrouw is de enig hofkaart van wie de inspiratie in het Cotta spel gevonden werd. Alle andere hofkaarten zijn unieke ontwerpen.

Natuurlijk ligt het grootste verschil in de techniek. Het Cotta spel werd ontworpen door Gravin Charlotta von Jennison-Walworth and werd gedrukt door stippel gravure in koper. De originele tekeningen van het Hollandse transformatiespel werden in aquarel gedaan. Het verschil beïnvloed de uitkomst. Het is veel gemakkelijker om fijne details te maken op de pointillistische manier met een etsnaald dan in aquarel met een kwast. Toch is deze onbekende kunstenaar er in geslaagd om zo veel als mogelijk fijne details in zijn ontwerpen te verwezenlijken en kunnen de kaarten als kleine kunststukjes van hoge kwaliteit beschouwd worden. Een ander gevolg van het verschil in techniek is dat de bijna alle kaarten uit de rode kaartkleuren ook in kleur werden uitgevoerd. In het Cotta spel zijn de tekeningen in grijstonen en alleen de kaartkleuren in kleur gedaan. In de zwarte kaartkleuren laat de kunstenaar zijn beheersing van alle verschillende grijstinten zien.
Hier betekent "geïnspireerd door" vaak dat het algemene ontwerp werd gekopieerd, maar dat er genoeg verschillen te ontwaren zijn. Slechts een paar kaarten werden vrijwel geheel gekopieerd. In sommige ontwerpen bestaan de creatieve verschillen uit het introduceren van andere voorwerpen, waardoor duidelijke verschillen in de complete voorstelling ontstaan. De harten 7 hieronder is daarvan een goed voorbeeld. Het jongetje rechtsonder lijkt in slaap te sukkelen in het Cotta spel, maar voert actief zijn vogel in dit spel.

De 24 geïnspireerde kaarten zijn:

Harten 6, 7, 9, 10 en vrouw.
Schoppen 2, 3, 4, 7, 8 en 9.
Klaver 3, 4, 5, 7, 8, 9 en 10.
Ruiten 2, 4, 5, 7, 9 en 10.

Ik zal laten zien hoe de kunstenaar de Cotta kaarten heeft gebruikt om zijn eigen kaarten te ontwerpen door alle 24 kaarten ter vergelijking te tonen. De afbeeldingen uit het Cotta spel zijn ter beschikking gesteld door Paul Symons. U kunt voor uzelf dan de conclusies trekken.

 

 

 

 

 

-1-  -2-  -3-  -4-  -5-  -6-  -7-